İstanbul, Diplomasi Arenasına Ev Sahipliği Yapmaya Hazırlanıyor

Diplomatik kaynaklardan gelen bilgilere göre, İstanbul bu hafta yine dünya diplomasisinin merkezi olacak.

İran ile İngiltere, Fransa ve Almanya arasındaki nükleer müzakereler, Cuma günü İstanbul’da gerçekleşecek. Aynı zamanda, Rusya ve Ukrayna arasındaki müzakerelerin de bu hafta içerisinde İstanbul’da yapılması planlanıyor.

İran, Yeni Tur Nükleer Görüşmeyi Kabul Etti

İran devlet televizyonu haberine göre, 2015’teki nükleer anlaşmanın Avrupalı taraflarının talebi üzerine İran, yeni tur nükleer görüşmelere katılmayı kabul etti.

25 Temmuz Cuma günü, İstanbul’da düzenlenecek olan nükleer görüşmelere İran’ı temsilen dışişleri bakan yardımcıları Mecid Tahtrevançi ile Kazım Garibabadi katılacak.

İran ile İngiltere, Fransa ve Almanya arasındaki nükleer anlaşmanın Avrupalı tarafları, yine İstanbul’da dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde bir araya gelmiş ve ABD ile İran arasındaki süren müzakerelerin devamı konusunda anlaşmıştı.

İsrail’in Saldırıları Sonrası Müzakere Süreci Durma Noktasına Gelmişti

İran ile ABD arasındaki müzakere süreci devam ederken, İsrail’in 13 Haziran’da İran’a yönelik başlattığı saldırılar nedeniyle hem ABD hem de Avrupa ülkeleri ile müzakereler durma noktasına gelmişti.

İran, 2015’te imzalanan nükleer anlaşmada yer alan BM yaptırımlarının geri getirilmesini sağlayabilecek “tetik mekanizması” maddesinin Avrupa ülkeleri tarafından işletilmesinden endişe duyuyor. Söz konusu mekanizmanın süresi 18 Ekim’de sona erecek ve Avrupa ülkelerinin bu tarihten önce mekanizmayı devreye sokabileceği öngörülüyor.

2015’teki Nükleer Anlaşma ve “Tetik Mekanizması”

İran ile BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi ve Almanya arasında 14 Temmuz 2015’te imzalanan anlaşma ile İran’ın nükleer faaliyetleri sınırlandırılmıştı. Ancak ABD, 2018’de bu anlaşmadan tek taraflı çekilmiş ve İran’a yaptırımlar uygulamıştı. Bu durum karşısında İran, Avrupa ülkelerinden ABD’nin yaptırımlarını dengelemelerini istemiş ancak Avrupalılar bu konuda adım atmamıştı.

İran, bu duruma yanıt olarak anlaşmadaki taahhütlerini durdurmuş ve uranyum zenginleştirme faaliyetlerine başlamıştı. İngiltere, Fransa ve Almanya ise ABD’nin çekilmesinden sonra uygulanmayan “snapback” maddesini işletme tehdidinde bulunarak İran’a baskı yapmayı sürdürüyor.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, Avrupalı tarafların mekanizmayı devreye sokma hakkına sahip olmadığını belirterek, “anlaşmanın temellerini ihlal ettikleri” ve “katılımcı rollerini kaybettikleri” görüşünü savunmuştu.