Zeynep Çakır
Mustafa Kemal Atatürk’ün İstanbul’un işgal edildiği 13 Kasım 1918 günü haykırdığı “Geldikleri Gibi Giderler” sözünü Kartal İstimbotu üzerinde dile getirdi.
O istimbotu hurda olmak üzereyken, Tuzla açıklarında yarı batık halde bulundu.
İstimbotu bulan Kartal’ı Yaşatma Platformu yaptığı basın açıklamasında şu sözlere yer verdi:
“Mustafa Kemal Paşa’nın, İstanbul’un işgal edildiği 13 Kasım 1918 günü, işgal donanmalarının arasında geçerken, güvertesinden “Geldikleri Gibi Giderler” diye haykırdığı Kartal İstimbotu’nu, hurda olmak üzereyken, Tuzla açıklarında yarı batık halde bulduk ve kurtardık. 1 yıl süren restorasyon sonunda, tarihi anlamına uygun olarak, İstanbul’da halkın ziyaret edebileceği bir yerde Anıt Gemi statüsünde sergilenmesinin sağlanması ve Türkiye Cumhuriyeti var oldukça, İstanbul’un simgelerinden biri olması için, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na emanet ettik.
1 yıl süren restorasyon sonunda, tarihi anlamına uygun olarak, İstanbul’da halkın ziyaret edebileceği bir yerde Anıt Gemi statüsünde sergilenmesinin sağlanması ve Türkiye Cumhuriyeti var oldukça, İstanbul’un simgelerinden biri olması için, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na emanet ettik.
Amacımız, bir gemiden ziyade, Atamızın tarihe geçen bu sözünü anıtlaştırmaktı. Tıpkı New York’taki Özgürlük Heykeli gibi, Türkiyemizin de Dünyaya “Bağımsızlık” mesajı verebileceği bir anıtının olmasıydı.
Tüm bu süreç, çok sayıda sanatçı, yazar ve aydının önderliğinde, dev bir imeceyle ve bine yakın yurttaşın maddi katkılarıyla yürütüldü.
Sergilenme alanı olarak da, tarihi anlamına uygun olarak Beşiktaş’ta Deniz Müzesi’nin hemen yanındaki Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na ait alan seçildi. Çünkü Atatürk bu ünlü sözü, Haydarpaşa’dan Galata’ya geçerken söylemişti.
Kartal İstimbotu sergilendiğinde, İstanbul’da Atatürk’ün karakterini yansıtan en önemli anıt olacak. Boğazdan geçen yerli ve yabancı gemiler, bu anıta baktığında, Türkiye’nin milli duruş ve kararlılığını görecek.
Kartal’ın hurda olmaktan kurtaran sanatçılar ve yurttaşlar, neredeyse 5 yıldır bu geminin İstanbul haklıyla buluşmasını bekliyor. Tam da Cumhuriyetimizin 100. yıldönümünde, İstanbul’a kazandıracağımız belki de en önemli eser.
Kartal, İstanbul’un işgal gününün, bugüne kalan tek tanığı. Sergilendiğinde, Ayasofya, Kız Kulesi ve Galata Kulesi gibi, İstanbul’un en önemli bir kaç eserinden biri olacak. Kentimize değer katacak…
Bu hayalimizin gerçek olması için, sizleri de kamuoyunu bilgilendirmeye ve karar vericileri harekete geçirme çabamıza destek olmaya çağırıyoruz.”
“KARTAL İSTİMBOTU İSTANBUL’DA SERGİLENMELİDİR”
Deniz Kartalı Genel Yayın Yönetmeni Gökhan Karakaş, Kartal İstimbotu hakkında Odatv’ye konuştu.
Karakaş, İstimbotun İstanbul dışında bir şehirde sergilenmesini doğru bulmadığını belirterek şunları söyledi:
“İstanbul’un sembol teknesi İstanbul’da kalmalıdır. Atatürk’ün 13 Kasım 1918 günü emperyalizme ‘Geldikleri gibi giderler’ diyerek meydan okuduğu Kartal İstimbotu’nun İstanbul’da kalması zorunluluktur. Haydarpaşa’dan bindiği İstimbotun pruvasında işgal donanmasını gören Atatürk, Türk insanını nasıl özgür kılacağını 3 kelimelik o cümleyle özetlemişti. Bu gerçek anlamda bir meydan okuma. Bu meydan okumayı 55 parça düşman donanmasını gördüğünde söylemişti. Mustafa Kemal’in zihni berraktı, Türk ulusunu özgürlüğe taşıyacaktı.”
Siyasi endişeler nedeniyle İstimbotun İstanbul’da sergilenmediğini düşündüğünü aktaran Karakaş, sözlerine İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na çağrıda bulunarak şöyle devam etti:
“Kartal İstimbotu, 2018 yılında Deniz Kuvvetleri Komutanlığına yenilenmiş bir şekilde teslim edildi. 5 yıldır olduğu yerde sergilenmeyi bekliyor. Siyasi endişeler nedeniyle İstanbul’a verilmemesini anlayamıyoruz, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Ekrem İmamoğlu harekete geçmelidir. Ankara’yla görüşmelerini tamamlayıp İstimbotu İstanbul’a kazandırmalı ve en uygun olarak Beşiktaş İskelesi’nde sergilenmesini sağlamalıdır. İBB, Kartal İstimbotun İstanbul’da kalması için harekete geçilmelidir. İstimbotun başka bir şehirde sergilenmesi tarihsel anlamına zarar verir.”
KARTAL İSTİMBOT NASIL BULUNDU
Kartal İstimbot, Kasım 2016’da deniz insanı Arif Ertekin’in dönemin Milliyet Gazetesi muhabiri Gökhan Karakaş’a haber vermesi sonucu ortaya çıktı. Deniz insanı Ertekin ile istimbotu gezen Karakaş, Emekli Amiral Cem Gürdeniz ile iletişime geçerek, istimbotun 1911 yılında yapıldığı bilgisini verdi.
Aret Hevolginyan isimli firma ile görüşerek istimbota dair belgeleri alan Karakaş, E. Amiral Gürdeniz ile belgeleri paylaştı.
Tarihçi Sinan Meydan ve Orhan Çekiç’in yardımlarıyla istimbotun Kartal İstimbot olduğu ortaya çıktı.
Kaptan Levent Akson’un girişimleri sonucu bir yılda yenilenen istimbot, 2018 yılında Deniz Kuvvetleri Komutanlığına teslim esildi.